Yazımızın ilk bölümünde 10. Yargı Paketine eklenmesi düşünülen değişikliklerin kadınları, LGBTİ+’ları hatta “makbul” görünmeyen erkekleri nasıl tehdit ettiği hakkında yazmıştık. 

Hukuk Komisyonumuzla ortaklaşa yazdığımız bu yazıda ise yasa taslağını hukuki boyutlarıyla değerlendirdik. 

10. Yargı Paketine Eklenmesi Düşünülen Değişikliklere İlişkin Hukuki Görüş ve Değerlendirmeler 

10.Yargı Paketi kamuoyuna bir reform olarak sunulsa da, içerisinde yer alması düşünülen düzenlemeler hem hukuk devleti ilkesine hem de temel hak ve özgürlüklere aykırı birçok hüküm içeriyor. Yasa tasarısı özellikle LGBTİ+ lar, kadınlar ve dolaylı olarak tüm yurttaşlar açısından ciddi hak kayıplarına neden olacak hükümler barındırıyor.

Medeni Kanun’da Yapılacak Değişiklikler

Mevcut Medeni Kanun m. 40’a eklenecek ifadeler:

• “İzin alınmadan cinsiyet değişikliğine yönelik hiçbir tıbbi müdahale yapılamaz.”
  
• Cinsiyet uyum sürecine başlama yaş sınırı 18’den 21’e çıkarılıyor. Reşit olma artık yeterli görülmeyecek, kişi 21 yaşını doldurmadıkça cinsiyet geçiş sürecine başlayamayacak.
  
• Üreme yeteneğinden sürekli yoksun olma şartı yeniden getiriliyor. Bu hüküm daha önce Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edilmişti (E.2017/130, K.2017/165), fakat yasa teklifi iptal edilen düzenlemeyi yeniden getiriyor.
  
• Cinsiyet geçişi yalnızca Sağlık Bakanlığının belirlediği tam teşekküllü bir eğitim ve araştırma hastanesinden alınacak sağlık kurulu raporuyla ve mahkeme kararıyla mümkün olacak.

Türk Ceza Kanunu’nda Yapılacak Değişiklikler

a) Cinsiyet Geçişi Operasyonlarına Yönelik Cezai Hükümler

Ceza Kanunu’nun “Vücut Dokunulmazlığına Karşı Suçlar” bölümüne eklenecek yeni madde:

• İzin almadan cinsiyet uyum operasyonu yapanlara: 3 ila 7 yıl hapis ve 1.000 – 10.000 gün adlî para cezası.
  
• Bu operasyonları yaptıranlara: 1 ila 3 yıl hapis cezası.
  
• Mevcut düzenlemede bu fiillere ilişkin herhangi bir cezai yaptırım bulunmuyor.
  

b) TCK m. 225 – Hayasızca Hareketler

Mevcut Hüküm:

• Alenen cinsel ilişkide bulunan veya teşhircilik yapan kişi 6 ay-1 yıl arasında hapisle cezalandırılır.
  

Eklenecek Yeni Hüküm:

• “Doğuştan gelen biyolojik cinsiyete ve genel ahlaka aykırı tutum ve davranışta bulunmayı alenen teşvik eden, öven veya özendiren kişi, 1 ila 3 yıl hapis cezası ile cezalandırılır.”
  
• “Biyolojik cinsiyet” tanımı üzerinden LGBTİ+ ifade biçimleri “hayasızlık” kapsamına alınacak, bu ifadeleri görünür kılmak suç sayılacaktır.
  

Sembolik Evlilik Törenleri ve Eşitlik İlkesine Aykırılık

• Aynı cinsiyetten kişilerin nişan veya evlenme töreni yapması halinde: 1 yıl 6 aydan 4 yıla kadar hapis cezası.
  
• Bu hüküm, yalnızca sembolik törenleri değil, yurt dışında gerçekleşen ve o ülke hukukuna uygun evlilikleri de kapsayacak şekilde düzenlenmiştir.
  

İfade Özgürlüğüne Müdahale

• Kıyafet tercihi, hitap biçimi gibi “biyolojik cinsiyete aykırı” davranışların cezalandırılması öngörülüyor.
  
  • Örnek: Nüfusta erkek olan kişinin etek giymesi, saçını uzatması, küpe takması, makyaj yapması veya feminen davranışlarda bulunması.
    
  • Kadınların kısa saç, pantolon, erkek adı kullanması vb. davranışlar da bu kapsama girebilir.
    

Sivil Toplum ve İnsan Hakları Savunuculuğu Üzerindeki Etkileri

• LGBTİ+ hak savunuculuğu yapan sivil toplum kuruluşları ve medya çalışanları “biyolojik cinsiyete aykırı davranışları teşvik” suçlamasıyla yasal takibe uğrayabilir.
  
• Bu durum ifade özgürlüğü, örgütlenme özgürlüğü ve insan hakları savunuculuğuna doğrudan müdahaledir.

Kadınlara Yönelik Politika ve Cinsiyet Rolleri

• Kadınların annelik rolüyle sınırlandırılması, birey olma haklarının görmezden gelinmesi tasarının temel yaklaşımıdır.
  
• Kısırlık zorunluluğu, kadınların ve transların bedenleri üzerindeki haklarını devletin denetimine veriyor.
  

Genel Değerlendirme

Bu yasa tasarısı ile Anayasa Mahkemesi kararlarını hiçe sayıyor, bireyin beden bütünlüğü ve ifade özgürlüğü gibi temel haklara açıkça müdahale ediyor, LGBTİ+’ları hedef almasının yanı sıra, kadınları ve hatta günlük yaşantılarındaki davranışları bu kalıplara uymayan erkekleri de cezalandırmayı amaçlıyor.

Toplumun her kesimini ilgilendiren bu tasarı, sadece belirli gruplara değil, insan haklarına bütünsel bir saldırı niteliği taşıyor.